THANG TAM GIÁC VẬN ĐỘNG PIKLER TRIANGLE: TẤT CẢ NHỮNG GÌ BẠN CẦN BIẾT

Có lẽ bạn đã nhìn thấy Thang tam giác Pikler trên các trang Facebook, Instagram hoặc về Montessori, và tự hỏi tại sao mọi người lại say sưa nói về công cụ này hoài nhỉ. Đó là sản phẩm gì, dùng cho độ tuổi nào? Liệu nó có tốt cho con của mình hay không, có an toàn không? Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cho bạn biết tất tần tật những điều bạn cần biết về Thang leo trèo này... và nhiều hơn thế nữa!

Thang tam giác vận động Pikler Triangle là gì?

Thang tam giác Pikler Triangle là một công cụ leo trèo do Bác sĩ Nhi khoa Emmi Pikler thiết kế ra. Thang Pikler có hai mặt bên, gồm các thanh ngang như một cái thang để leo trèo, và thường được sử dụng với một Tấm trèo để trẻ leo trèo hoặc chơi cầu trượt. Thang Pikler được thiết kế theo phương pháp tiếp cận để trẻ dẫn dắt (child-led approach) - điều này nghĩa là cha mẹ sẽ bước lùi lại và để con dẫn đường. Không bế đặt con lên Thang tam giác, bất kể bé ở độ tuổi hay giai đoạn phát triển nào. Hãy cho con đạt được từng cột mốc một cách độc lập nhưng vẫn dưới sự giám sát của bạn. Tuy nhiên, nếu bé yêu cầu hỗ trợ thì hãy nhẹ nhàng hướng dẫn con cách leo xuống khỏi Thang.

Emmi Pikler là ai?

Bà là một bác sĩ nhi khoa, nhà giáo dục trẻ sơ sinh, và là người sáng lập trại trẻ mồ côi người Hungary. Phát hiện quan trọng nhất của bà là sự tự do vận động sẽ dẫn tới phát triển thể chất khỏe mạnh, từ đó dẫn đến phát triển tâm lý lành mạnh. Nghiên cứu của bà tập trung vào thời thơ ấu, những điều này nhận được sự ủng hộ và đồng thuận lớn từ phương pháp Montessori ngày nay.

Lợi ích của Thang tam giác Pikler Triangle là gì?

Thang leo trèo Pikler mang đến rất nhiều lợi ích, bao gồm hỗ trợ sự phát triển vận động thô, sự tự tin và khả năng chơi độc lập, xây dựng kỹ năng chơi sáng tạo cũng như giải quyết vấn đề. Như đã biết, hoạt động vui chơi vận động thô có liên quan trực tiếp đến sự phát triển trí não, để biết thêm về chủ đề này, hãy xem bài blog của Góc Montessori tại đây.
 

Sự phát triển vận động thô (Gross Motor Development)

Kỹ năng vận động thô là những kỹ năng liên quan đến các cơ lớn. Chúng giúp trẻ thực hiện những chuyển động lớn và kỹ năng quan trọng như học ngồi, đi, chạy, và leo trèo. Khi con bắt đầu kéo để nâng cơ thể lên, đứng dậy, và sau đó là leo trèo trên Thang Pikler, các bé sẽ phát triển các cơ lớn trên cánh tay, chân, và vùng core (lõi) của con. Càng leo trèo nhiều trên Thang tam giác này, trẻ sẽ tiếp tục phát triển các cơ cũng như khả năng thăng bằng và phối hợp. Thang Pikler Triangle mang đến một cơ hội tuyệt vời giúp con tiếp tục vui chơi mạo hiểm (risky play) tại nhà. (Nếu bạn thắc mắc về lợi ích của vui chơi mạo hiểm, xem bài viết của Góc Montessori tại đây nhé.)

Sự tự tin (Self-Confidence)

Mỗi lần trẻ tương tác với Thang leo trèo là một lần con ra quyết định. Con sẽ quyết định trèo cao tới mức nào, làm thể nào để leo xuống. Khi bé ra những quyết định này và tìm hiểu về khả năng cũng như giới hạn của bản thân, trẻ xây dựng sự tự nhận thức cũng như sự tự tin, điều này giúp con leo trèo an toàn hơn kể cả trên Thang Pikler và cả bên ngoài công cụ này. Trẻ đạt được giá trị bản thân (self-worth) khi con phát triển những kỹ năng mới, hoàn thành những mục tiêu mới (mục tiêu chính con đặt ra!) một cách độc lập.

Khả năng chơi độc lập/ chơi một mình (Independent Play)

Là một món đồ chơi "kết thúc mở", Thang vận động Pikler mang đến cho trể cơ hội vui chơi độc lập cũng như giúp phát triển trí sáng tạo của con xa hơn. Khung leo trèo này giúp ích cho cả bạn và con. Con sẽ có cơ hội được làm chủ trò chơi của mình trong khi bạn ngồi ở phía đằng sau. Thang tam giác cùng với Tấm trèo cung cấp cho con vô vàn các cách sáng tạo nên cách chơi mới, chỉ cần quan sát khi sự sáng tạo của con lên ngôi, lúc này Thang có thể biến thành một cái cây, một ngôi nhà, hoặc một con ngựa!

Kỹ năng giải quyết vấn đề (Problem-solving skills)

Kỹ năng giải quyết vấn đề là một kỹ năng sẽ theo trẻ trong suốt cuộc đời mà con cần trong cuộc sống hàng ngày, trường học, đại học và sự nghiệp tương lại của con. Khi trẻ em sử dụng Thang tam giác Pikler, con phải thử, và thích khi khả năng leo trèo của mình để giải quyết vấn đề, và đi lên, đi xuống, leo qua đỉnh, đi vòng quanh và cả đi xuyên qua bên dưới Thang tam giác.

Lợi ích Thang Pikler mang lại nhiều hơn cả việc leo trèo. Là một công cụ "kết thúc mở", Thang tam giác Pikler mang đến cơ hội học hỏi vô hạn. Mình có thể dễ dàng kết hợp bài học về chuyển động bằng cách lăn các vật thể trên Tấm trèo, hoặc biến Thang leo trèo này thành một cái bàn tính để trẻ học đếm, và còn nhiều cách khác hơn nữa.

Liệu Thang tam giác Pikler Triangle có an toàn không?

Trong quá trình khám phá và học hỏi môi trường xung quanh của mình, trẻ em tự nhiên sẽ muốn leo trèo. Chuẩn bị một cái Thang Pikler Triangle cho con chính là cung cấp cho con một chỗ an toàn để leo trèo. Thay vì leo lên một cái ghế (có thể lật úp), hoặc một kệ sách, ba mẹ có thể điều hướng con tới leo trèo lên Thang Pikler - được thiết kế là một khung leo trèo an toàn. Thang leo trèo này được thiết kế đặc biệt để trẻ em có thể dễ dàng thoát ra khỏi vị trí con tự đặt mình vào (có một số công cụ/ sản phẩm nếu không cẩn thận con sẽ làm mình mắc kẹt mà không tự mình thoát ra được, thì với Thang Pikler, trường hợp này sẽ không diễn ra). Tin tưởng con khi trẻ leo trèo, nhưng vẫn ở bên cạnh để hỗ trợ khi con cần. Con leo trèo càng nhiều, càng khám phá khả năng cũng như giới hạn của bản thân nhiều hơn, thì con sẽ càng an toàn khi hoạt động trên Thang tam giác.

Khuyến khích đặt Thang leo trèo này ở khu vực sinh hoạt chung nơi bạn và con hoạt động cùng nhau hoặc nơi bạn có thể dễ dàng giám sát con chặt chẽ. Thay vì để ở phòng ngủ hoặc phòng đồ chơi nơi con hay chơi một mình, mình sẽ đặt Thang ở phòng khách chẳng hạn, để chắc chắc con leo trèo an toàn dưới sự theo dõi của người lớn.

Luôn luôn đặt một cái thảm mềm hoặc thảm xốp dưới Thang Pikler. Đây là một biện pháp an toàn cần thiết bổ sung, đặt biệt là trong những ngày đầu trẻ bắt đầu leo trèo.

Độ tuổi nào thì cho bé dùng Thang Pikler được?

Có thể bạn đang phân vân nếu như con vẫn chưa leo trèo được... thì có nên mua Thang Pikler chưa? Một điều ngạc nhiên là, Thang Pikler có thể được sử dụng ngay từ giai đoạn đầu cho tới khi trẻ lên 5 hoặc 6 tuổi.

• 0-6 tháng: Bé tập gym (Baby Gym). Ở giai đoạn đầu, Thang leo trèo Pikler có thể được sử dụng như một cái baby gym, bạn có thể treo các bộ chuyển động kích thích thị giác, khăn choàng, dây ruy băng, chuông, hoặc lông vũ ở những thanh ngang trên cao để tăng cường để tăng cường khả năng tập trung và khả năng tập trung, theo dõi cũng như sự phối hợp.

• Từ 6 tháng: Kéo để ngồi dậy/ "Xà đơn" tại nhà (Pulling Up). Bắt đầu từ khoảng sáu tháng, trẻ có thể sử dụng những thanh ngang dưới thấp của Thang Pikler để kéo nâng cơ thể lên, luyện tập các cơ và kỹ năng thăng bằng để có thể đứng lên được. Con cũng có thể bắt đầu bò qua Thang Pikler (lúc này Thang Pikler biến thành một đường hầm cho con chơi).

• Từ 8 tháng: Tập đi (Cruising - bám vào đồ nội thất/ vật dụng xung quanh để tập bước chân). Bé bắt đầu thích di chuyển hoạt động nhiều hơn khi bắt đầu khám phá xem mình tương tác và phù hợp như thế nào với môi trường xung quanh. Khi bé bắt đầu bám vào đồ vật để chập dững dò từng bước, Thang Pikler chính là một công cụ hỗ trợ an toàn cho con.

• Từ 12 tháng: Leo trèo. Khi các cơ, khả năng thăng bằng và phối hợp của trẻ em phát triển, con bắt đầu trèo lên các thanh của Thang, khám khá khả năng của bản thân, thử nghiệm và thích nghi. Ba mẹ không nên bế đặt con lên trên Thang Pikler, chỉ cần quan sát và hướng dẫn, đảm bảo sự an toàn của trẻ.

• Cho tới 5 tuổi: Leo trèo và nhiều hơn thế nữa. Một khi trẻ có thể leo lên và xuống Thang Pikler cũng như Tấm trèo, con sẽ bắt đầu khám phá thêm nhiều cách sử dụng khác nữa. Có thể con sẽ thử ngồi lên các thanh ngang, lồng hai chân vào khe để treo mình trên thang, leo tiến lên và leo lùi lại mà không quay đầu - đây chỉ là liệt kê một số ít trò thôi đó.

Vì đây là một khung leo trèo "kết thúc mở), Thang Pikler có thể được sử dụng theo vô vàn các cách giống nhau, điều này tùy vào trí tưởng tượng và sự sáng tạo vô bờ bến của các con! Thời gian con sử dụng Thang tam giác càng lâu thì bé sẽ sáng tạo càng nhiều cách sử dụng Thang khác nhau. (Đọc bài viết của Góc Montessori để tham khảo nhé).

Tôi nên đặt Thang leo trèo Pikler Triangle ở đâu trong nhà, và nên thiết lập/ sắp xếp không gian thế nào?

• Khi chuẩn bị Thang Pikler cho bé sử dụng, luôn luôn kiểm tra để chắc chắn núm vặn ở đầu thang đã được vặn chặt.
• Đảm bảo Thang được đặt trên thảm xốp hoặc một tấm thảm mềm, cách các bức tường, tủ, kệ xung quanh một khoảng cách an toàn ít nhất là 1,2m.
• Đặt Thang ở khu vực sinh hoạt chung để trẻ chơi độc lập nhưng vẫn dưới sự giám sát của người lớn.
• Nếu gấp gọn lại, hãy cất Thang Pikler vào trong một tủ chứa đồ, hoặc đặt Thang nằm ngang xuống dưới đất và vặn chặt núm vặn.
• Không bao giờ được đặt Thang dựa vào tường, vì trẻ có thể cố gắng trèo lên không an toàn.

Làm thế nào tôi có thể hỗ trợ con khi bé sử dụng Thang vận động Pikler Triangle?

Khi con bắt đầu khám phá Thang Pikler Triangle, điều quan trọng là trẻ cảm thấy thoải mái và an toàn. Không bao giờ bế đặt con lên trên Thang hoặc ép con sử dụng trước khi con sẵn sàng. Thay vào đó, hãy đặt Thang tam giác vào không gian vui chơi và cho phép trẻ khám phá theo cách của con. Con có thể leo lên ngay lập tức, hoặc là cần một thời gian để cảm nhận và làm quen dần trước khi bắt đầu thử. Điều quan trọng là hãy để con là người dẫn dắt - điều này còn gọi là 'Đi theo trẻ'. Nếu bạn vẫn phân vân làm thế nào để giới thiệu khung leo trèo này với con trong lần đầu tiên, đọc bài viết của chúng tôi tại đây nhé.

Khi trẻ đã sẵn sàng, con sẽ sẽ bắt đầu sử dụng Thang và leo lên. Là một người chăm sóc, hãy duy trì sự bình tĩnh khi con leo lên. Nếu con vẫn còn nhỏ và Thang Pikler vẫn mới lại với con, bạn có thể muốn ở sát bên khi con leo để đảm bảo an toàn. Cố gắng không chạm vào cơ thể của con khi bé leo, và tránh làm gián đoạn sự tập trung của con. Đảm bảo trẻ có không gian con cần để tập trung vào việc leo trèo và sử dụng công cụ này theo dự định của con: để bé chơi độc lập.

Tôi có thể sử dụng Thang Pikler Triangle theo những cách nào khác không?

Hơn cả leo trèo, có vô vàn cách sử dụng Thang Pikler. Bạn có thể dễ dàng phủ một cái mền lên Thang và biến nó thành một cái lều đọc sách ấm cúng. Treo ngang một chuỗi hạt trên Thang Pikler, bạn có ngay một công cụ học đếm. Tấm trèo kiêm cầu trượt là một công cụ tuyệt vời để khám phá chuyển động, bạn có thể để nguyên hoặc phủ tấm trèo bằng các vật liệu khác nhau, trẻ sẽ khám phá bằng cách thả các vật thể khác nhau lăn xuống. Bạn sẽ ngạc ngạc nhiên trước cách con sử dụng Thang tam giác Pikler, vì công cụ này cho phép khả năng sáng tạo của trẻ được thăng hoa. Để xem danh sách đầy đủ các ý tưởng về cách sử dụng Thang tam giác Pikler không chỉ để leo trèo, hãy xem bài viết của chúng tôi tại đây nhé.

Liệu Thang Pikler Triangle có đáng tiền hay không?

Khi con bắt đầu kéo nâng cơ thể lên và leo trèo lên đồ nội thất, Thang Pikler cung cấp cho con một không gian an toàn để khám phá những kỹ năng mới. Ngoài việc hỗ trợ sự phát triển vận động thô của con, Pikler Triangle mang đến cho trẻ cơ hội chơi độc lập do chính con dẫn dắt, xây dựng sự tự tin, kỹ năng giải quyết vấn đề và khả năng sáng tạo của trẻ. Khung leo núi này có thể được sử dụng trong khoảng năm năm, và tiếp tục được sử dụng an toàn khi con khám phá ra những cách sử dụng và phát triển những khả năng mới. Vậy thì, liệu nó có đáng giá hay không? Nếu chỉ xem xét đến những lợi ích mà Thang Pikler mang lại cho con thì câu trả lời là có - hàng triệu lần! Nếu cân nhắc Thang vận động Pikler Triangle của chúng tôi với chất liệu an toàn và được chứng nhận, cân nhắc đến độ bền cũng như lớp bề mặt nhẵn mịn, và trên hết là chính sách bảo hành 2 năm của Góc Montessori, câu trả lời vẫn là CÓ - hàng triệu lần. Chúng tôi đã thiết kế và tạo ra Thang Pikler để sử dụng lâu dài!

Khi tìm mua Thang tam giác Pikler, hãy nhớ tới tầm quan trọng của một sản phẩm chất lượng tốt, nó có thể được sử dụng trong một thời gian dài và được tái sử dụng cho đứa em sau hoặc bạn bè!

Được viết bởi,

Góc Montessori

✋ Tham khảo Thang tam giác vận động Pikler Triangle của Góc Montessori nhé!

📖 Các bài viết liên quan:

• Sự phát triển vận động thô và não bộ
• Phát triển vận động thô: Tin tưởng đứa trẻ của bạn
• Đi theo trẻ (Follow the child)
• Chơi mạo hiểm (Risky play)
• Sử dụng Thang tam giác vận động Pikler cho các độ tuổi/ giai đoạn phát triển khác nhau của trẻ
• Giới thiệu Thang tam giác vận động Pikler Triangle với bé con
• Thang tam giác Pikler Triangle & Tấm trèo: Không chỉ để leo trèo