HỖ TRỢ SỰ PHÁT TRIỂN VẬN ĐỘNG TINH CHO CON TẠI NHÀ

Ngắm con vẽ nên bức tranh đầu tiên trong đời là một điều gì đó thật sự đặc biệt. Chúng ta yêu và trân trọng những nét vẽ này, và dù thế nào đi nữa thì chúng cũng tuyệt vời và đẹp trong mắt ba mẹ. Để giữ được cọ vẽ đòi hỏi sự phát triển của các cơ vận động tinh và sự phối hợp. Khi đề cập tới các kỹ năng vận động tinh, chúng ta nói đến những chuyển động của ngón tay và bàn tay, những kỹ năng phụ thuộc vào sự phát triển vật lý của cơ trung tâm (hay còn gọi là cơ lõi - tiếng Anh là core) và vai giúp tạo cơ sở ổn định cho các cử động của cánh tay và bàn tay. Có rất nhiều cách để hỗ trợ sự phát triển vận động tinh tại nhà cho con, và thấy được tác dụng ngay trong cuộc sống hàng ngày.

Từ lúc còn nhỏ, chúng tôi đã hỗ trợ sự phát triển vận động tinh của con bằng cách để bé ăn bằng tay, cũng như cho con dùng thìa và nĩa từ sáu tháng tuổi. Ngoài ra, chúng tôi còn cung cấp cho bé một loạt các giáo cụ/ công cụ để luyện tập, đồng thời khuyến khích con cầm nắm và vận dụng theo nhiều cách khác nhau. Khi đi tắm, bé rất thích nghịch khăn bằng cách vắt tấm vải ướt cho chảy nước, hoạt động này cũng giúp xây dựng các cơ cần thiết này. Chúng tôi đưa cho con các dụng cụ viết như cọ vẽ, bút màu và bút chì lúc bé khoảng một tuổi. Tuy nhiên, vì bé có thể đứng một cách cứng cáp rồi nên một trong những nơi yêu thích của chúng tôi khi rèn luyện kỹ năng vận động thô chính là nhà bếp.

Vận động tinh trong Bếp

Con gái tôi bắt đầu phụ giúp trong bếp với một số công việc đơn giản như chuẩn bị bữa sáng và đồ ăn nhẹ của bé. Bóc/ Lột vỏ là một cách tuyệt vời để trẻ em xây dựng các kỹ năng vận động tinh và các cơ mà không cần phải cầm nằm một dụng cụ nào cả. Bạn có thể để bé bắt đầu với một việc đơn giản như lột chuối, và nâng lên những những hoạt động khó hơn như bóc vỏ trứng luộc chín, bóc vỏ quýt, bóc vỏ tỏi và hành - thực sự có rất nhiều cơ hội cho con được tham gia chuẩn bị bữa ăn nhẹ cho chính mình, hoặc giúp cha mẹ chuẩn bị bữa ăn gia đình, đồng thời cũng tốt cho sự phát triển của con nữa.

Việc cầm nắm nhiều dụng cụ nhà bếp, chẳng hạn như thìa, phới đánh bột, nĩa, dao, và kéo (dùng những loại an toàn cho trẻ em hoặc có sự giám sát chặt chẽ của người lớn), giúp con gái chúng tôi có cơ hội cầm nắm và sử dụng nhiều đồ vật với cách sử dụng các cơ cũng như sự phối hợp khác nhau. Bé học cách trộn và khuấy bằng thìa và phới lồng, học cách nghiền bằng nĩa, con học cách tán và cắt bằng các loại dao khác nhau, và cắt bằng kéo.

Nướng bánh mì đã trở thành một hoạt động yêu thích của con gái tôi, bé đã có thể nhào bột với đôi tay tí hon của mình. Nhào bột là một cách tuyệt vời để xây dựng cơ bắp ở cánh tay và cổ tay, điều này rất cần thiết khi học cách cầm và điều khiển bút chì sau này.

Vì bé thích thú với thực hành cuộc sống trong bếp nên rất nhiều hoạt động của con diễn ra tại quầy bếp với sự trợ giúp của Tháp học tập (để bé dễ dàng đứng lên tới mặt bếp một cách an toán để thao tác. Tuy nhiên, với Montessori, chúng tôi luôn khuyến khích cha mẹ đi theo trẻ (Follow the child). Điều này có nghĩa là con có thể hiếm khi thích/ muốn cùng bạn vào bếp. Trong trường hợp này, bạn có thể tìm những cơ hội khác để xây dựng kỹ năng vận động tinh của các con như thông qua các hoạt động trên kệ hoặc kết hợp với trò chơi vận động thô.

Vận động tinh trên Kệ

Như thường lệ, hãy đi theo trẻ (follow the child) khi lựa chọn hoạt động và giáo cụ cho kệ của con. Bạn có thể đặt giáo cụ con thấy thú vị lên trên kệ cũng như thêm một chút thử thách, và luôn có rất nhiều cách tận dụng những đồ vật xung quanh nhà để đáp ứng nhu cầu này.

Mở và đóng nắp là một cách tuyệt vời phát triển các kỹ năng vận động tinh, đồng thời cũng có nhiều cơ hội để tăng độ khó và thử thách cho con thực hiện. Bạn có thể bắt đầu với nắp lật đơn giản - sử dụng hộp đựng khăn giấy rỗng, sau đó tới hộp thiếc hoặc hộp chứa nhỏ có nắp đậy tháo rời, sau cùng là tới dạng nắp vặn.

Các hoạt động đưa/ thả vật qua lỗ cũng dễ dàng phân cấp để phù hợp với nhu cầu của con. Bạn có thể bắt đầu với một hoạt động đơn giản, chẳng hạn như thả các khối hình học vào một hộp đựng có lỗ trên nắp - có thể sử dụng ngay một hộp sữa bột rỗng này! Khi con có khả năng kiểm soát và độ chính xác cao hơn, bạn có thể dùng ống hút hoặc sợi mì ý khô để luồn qua các lỗ của rổ hoặc hũ lắc muối/ đường.

Các hoạt động xâu chuỗi hỗ trợ sự phát triển vận động tinh cũng như sự phối hợp cần thiết của tay và mắt. Bạn có thể bắt đầu với một giáo cụ dễ dàng mua được như tháp vòng - thả các vòng tròn vào cột; hoặc với những hoạt động khó hơn như xâu bằng dây giày - có thể dễ dàng chuẩn bị từ những vật xung quanh nhà. Một vài hoạt động xây chuỗi chúng tôi tự làm tại nhà là, cột một đoạn dây đay thừng vào một thanh gỗ nhỏ, sau đó chuẩn bị mấy cái lá bản to đã được đục lỗ (kích thước lỗ khác nhau) để con xâu qua. Một cách khác là, nếu như nhà bạn gần biển thì có thể nhặt các vỏ ốc sò về và đục lỗ để con xỏ qua, đồng thời những chiếc vỏ này cũng tạo thành âm thanh đáng yêu khi chạm vào nhau nữa!

Vận động tinh kết hợp Vận động thô

Một số đứa bé chỉ muốn di chuyển CẢ NGÀY. Chúng chạy nhảy, leo trèo và lăng xăng từ hoạt động này sang hoạt động khác. Rõ ràng sở thích và nhu cầu của các con chủ yếu nằm ở sự phát triển vận động thô. Tuy nhiên, bạn có kết hợp vận động tinh trong các trò chơi vận động thô của con để đảm bảo các cơ nhỏ liên quan đến các chuyển động tinh vi hơn cũng được chú ý.

Chạy tiếp sức và vượt chướng ngại vật là một cách tuyệt vời để thử thách vận động thô của con ngay tại nhà. Bạn có thể thực hiện trò này với bất kỳ đồ vật nào có sẵn - đệm gối sofa, gối nằm, ghế, hay các loại hộp, thùng khác nhau; nếu bổ sung thêm Thang tam giác vận động Pikler Triangle vào nữa để thêm thử thách leo trèo là tuyệt vời. Để kết hợp vận động tinh vào trò chơi, hay giao cho con thêm nhiệm vụ, ví dụ như cầm một quả bóng nhỏ hoặc cục bông pompom và giữ trong suốt chặng đường vượt chướng ngại vật, sau đó thả vào một cái hộp ở đầu bên kia. Bạn có thể dễ dàng kết hợp thêm hoạt động thả vật qua lỗ và xâu chuỗi vào như một thử thách – đặt một phần của hoạt động vào đầu trò chơi và phần còn lại ở cuối trò chơi.

Một điều quan trọng nữa là bạn phải nhận diện được nhu cầu của con vì chúng có thể thay đổi tùy từng thời điểm khác nhau. Việc đưa cho con những công cụ con cần để phát triển vận động thô thì cũng có thể cho phép trẻ sau này ngồi và tập trung vào hoạt động trên kệ để luyện tập vận động tinh.

Cần nhớ rằng khi thiết lập bất cứ hoạt động nào cho trẻ, hãy quan sát sở thích và nhu cầu của con trước rồi tùy theo đó mà chuẩn bị hoạt động phù hợp đáp ứng cho nhu cầu phát triển và sở thích của trẻ. Có vô số cách để kết hợp sự phát triển vận động tinh vào cuộc sống hàng ngày của con như khi bé học cách giúp đỡ người lớn trong bếp, tự mặc quần áo, sử dụng khăn lau khi vệ sinh cá nhân, và chúng ta có thể tiếp tục hỗ trợ sự phát triển của trẻ thông qua các hoạt động trên kệ hoặc thực hành cuộc sống xung quanh nhà.

Được viết bởi

Góc Montessori

>> Sản phẩm được nhắc đến trong bài: Tháp học tập, Thang tam giác vận động Pikler Triangle